Anemuryum’un Kaderi Tekrar mı Yazılıyor?
MHA/Anamur – Son günlerde Ege Denizi'nde meydana gelen ve sayısı bini aşan depremler, Akdeniz’in doğu kıyılarında tedirginlik yarattı. Sarsıntılar, Anamur’da yaşayanları milattan önceki büyük Anemuryum Depremi’ni hatırlamaya itti. Tarihçilerin aktardığına göre, bu büyük yıkımın ardından antik kent 600 yıl boyunca terk edilmişti. Peki, tarih tekerrür mü edecek? Uzmanlar ne diyor?
Tarihin Küllerinden Yükselen Bir Korku: Anemuryum Depremi
Anamur’un batısında yer alan ve bir zamanlar Roma İmparatorluğu’nun önemli liman kentlerinden biri olan Anemuryum, milattan önce büyük bir depremle yerle bir olmuştu. Bu felaketin ardından kent, 600 yıl boyunca harabe olarak kalmış, ancak daha sonra Bizans döneminde tekrar iskâna açılmıştı. Şimdi ise Ege’deki ardışık sarsıntılar, yerel halk arasında bu tür bir felaketin yeniden yaşanıp yaşanmayacağı sorusunu gündeme getiriyor.
Ege’deki Depremler Anamur için tehlike mi?
Uzmanlara göre, Ege’deki sismik hareketlilik, Anadolu’nun güney kıyılarını da etkileyebilir. Yerbilimci Dr. Ahmet Yılmaz, Anamur’un bulunduğu bölgede depremlerin nadir görüldüğünü ancak büyük tarihsel depremlerin izlerinin hâlâ hissedildiğini belirtiyor: "Akdeniz, Afrika ve Avrasya levhalarının çarpışma bölgesi içinde yer alıyor. Ege Denizi’ndeki sarsıntılar, doğrudan Anamur’u etkilemese de bölgedeki tektonik gerilimi artırabilir. Özellikle Helen yayı ve Kıbrıs yayı boyunca gelişen hareketler, Anamur’un tarih boyunca yaşadığı büyük depremlerin benzerini tetikleyebilir."
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Mehmet Karaca ise, Anamur’un deprem riskinin, kıyıya yakın deniz tabanı faylarıyla bağlantılı olduğunu ifade ederek şu değerlendirmede bulunuyor:
"Anemuryum’un terk edilmesine neden olan büyük deprem, muhtemelen Helen yayı veya Kıbrıs yayı üzerindeki hareketlilikle bağlantılıydı. Olası bir sarsıntının, geçmişte olduğu gibi büyük bir yıkıma yol açma ihtimali düşük ancak kıyı bölgelerindeki yapılaşmanın bu tür riskleri göz önünde bulundurması gerekiyor."
Gelecekte Ne Olabilir?
Ege’deki depremler, Anamur’un deprem geçmişine dair unutulan sayfaları yeniden açarken, bilim insanları tarihi verileri iyi analiz edip geleceğe yönelik daha sağlam tahminler yapmanın önemini vurguluyor.
‘Tarih boyunca büyük depremler yaşamış Anamur da bundan 2000 yıl önce kenti 600 yıl boyunca terk edilmiş bir harabeye çeviren felaket tekrar yaşanır mı?’ sorusu kafaları karıştırmaya devam ediyor.
Uzmanlara göre, doğru kentsel planlama ve deprem bilinci ile bu korkuların önüne geçmek mümkün. Ancak doğanın ne zaman, nasıl hareket edeceğini kesin olarak bilmek hâlâ mümkün değil. Anamur kıyılarında beklenmedik bir tsunamiyi tetikledi. Dev dalgalar, sahil şeridinde büyük tahribata yol açarken, vatandaşlar panikle yüksek kesimlere doğru kaçmaya çalıştı. Görgü tanıklarının aktardığına göre, ilk sarsıntının ardından deniz hızla çekildi ve kısa süre sonra dev dalgalar Anamur sahilini vurdu. Sahil boyunca bulunan işletmeler, balıkçı tekneleri ve bazı konutlar sular altında kaldı. Yetkililer, can kaybını en aza indirmek için hızla tahliye çalışmalarına başladı.
Anemuryum’da kesin tarihleriyle belgelenmiş depremler hakkında net bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, arkeolojik bulgular ve tarihsel veriler, antik kentin milattan önce ve sonra birçok kez büyük depremler yaşadığını göstermektedir.
Anamuryum Milattan Sonra 4. Yüz yılda Büyük Bir Deprem Yıkımına Uğramıştı Anemuryum’un yaklaşık 600 yıl boyunca terk edildiği belirtiliyor. Daha sonra, Bizans döneminde (yaklaşık MS 4. yüzyıldan itibaren) şehir yeniden canlanmış, ancak yine depremler, savaşlar ve ekonomik nedenlerle zamanla önemini yitirmiştir. Anemuryum’un yıkımına neden olan en büyük depremlerden biri, MS 4. veya 5. yüzyılda gerçekleşmiş olabilir. Bu dönemde Doğu Akdeniz’de büyük sismik hareketlilik yaşanmış ve birçok Roma-Bizans kenti zarar görmüştür. Günümüzde bölge, Helen yayı ve Kıbrıs yayı gibi aktif fay hatlarına yakın olsa da, büyük depremler nadiren görülmektedir. Ancak tarihsel veriler, Anemuryum’un geçmişte sarsıcı depremlerle şekillendiğini açıkça göstermektedir.
